زردی، اولین بیماری و عارضهای میباشد که نوزادان در روزهای اول تولد خود با آن مواجه میشوند. انجام آزمایش زردی نوزاد کمک مینماید این عارضه را سریعتر تشخیص داده و هرآنچه را که در مورد زردی و آزمایش زردی نوزاد لازم است بدانید و برای درمان آن اقدام کنید. در ادامه شما را با آزمایش زردی آشنا خواهیم کرد پس تا آخر این مطلب با ما همراه شوید.
زردی نوزاد
نوزادانی که به زردی مبتلا هستند دارای پوست و چشمانی زرد رنگ میباشند. این هنگامی اتفاق میافتد که در خون کودک بیلی روبین بیش از حد وجود داشته باشد. بیلی روبین از تجزیه طبیعی گلبول های قرمز خون ایجاد میشود و یک نوع ماده زرد رنگ میباشد. کبد بیلی روبین را از خون خارج مینماید و آن را به روده میفرستد تا از بدن بتواند خارج گردد. کبد نوزاد تازه به دنیا آمده به خوبی کبد بزرگسالان بیلی روبین را حذف نمیکند، زردی در نتیجه هنگامی به وجود میآید که سریعتر از آن چیزی که کبد بتواند بیلی روبین آن را تجزیه میکند و از بدن دفع مینماید. خیلی از زردی ها خود به خود از بین میروند. و بعضی از زردیها برای کم نمودن سطح بیلی روبین به درمان نیاز دارند.
آزمایش زردی نوزاد
برای مطمئن شدن از زردی نوزاد یک سری آزمایشهایی وجود دارند که به شرح زیر میباشند:
- آزمایش زردی نوزاد بدون خونگیری
روی بینی یا پیشانی کودک خود را برای انجام آزمایش زردی نوزاد به آرامی فشار دهید. در صورتی که پوست را در جایی که فشار دادهاید زرد به نظر میآید، زردی خفیفی احتمالا نوزادتان دارد.
در صورتی که نوزادتان زردی ندارد، برای لحظهای باید رنگ پوست از رنگ طبیعی خود کمی روشن تر به نظر برسد. ترجیحا نوزادتان را در نور طبیعی روز معاینه نمائید.
- آزمایش زردی نوزاد با دستگاه
بر اساس سفیدی چشم و زرد شدن پوست میتوانند پزشکان تشخیص دهند که نوزاد آیا زردی دارد یا ندارد. تمام نوزاد ها قبل از خارج شدن از مرکز زایمان یا بیمارستان از لحاظ تست زردی نوزاد بررسی میگردند. تست بیلی روبین نوزاد را برای نوزادانی که به زردی مبتلا میباشند با یک آزمایش خون انجام مینمایند. بعضی اوقات از دستگاه سبکی که بیلی روبین پوست را اندازهگیری مینماید استفاده میشود ولی در صورتی که سطح آن زیاد باشد، نتیجه آن را باید آزمایش زردی نوزاد با خون تایید نماید. سطح بالای بیلی روبین میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. از این رو پزشک ها نوزادانی که به زردی مبتلا میباشند به دقت تحت نظر دارند.
گاهی اوقات در نوزادان خونگیری به عنوان (جمع آوری نمونه خون از پاشنه) انجام میگردد، که بعد از تمیز نمودن پاشنه نوزاد پرستار، با یک سوزن کوچک برای جمع آوری نمونه کوچکی از خون ناحیه مورد نظر نوزاد شما را سوراخ میکند.
به صورت موقت جمع آوری نمونه خون ناراحت کننده میباشد و در هنگام وارد شدن سوزن احساس میشود.
پیگیری جهت انجام آزمایش زردی نوزاد
آکادمی اطفال آمریکا توصیه مینماید که نوزادها در طول معاینه های معمول پزشکی نوزادان در بیمارستان حداقل هر هشت تا دوازده ساعت از لحاظ زردی معاینه گردند، بعد از تولد نوزاد شما بین روز سوم تا هفتم، هنگامی که از نظر زردی سطح بیلی روبین به اوج خود میرسد باید معاینه شود. در صورتی که زودتر از هفتادو ساعت نوزاد شما بعد از تولد مرخص شد، در عرض دو روز بعد از ترخیص برای بررسی زردی قرار ملاقات بعدی را تعیین نمایید.
هدف از انجام آزمایش زردی نوزاد
هدف از انجام نمودن این آزمایش، پایش اختلالات کبدی و غربالگری، یرقان( زردی) و کم خونی همولیتیک نوزادی میباشد.
بیلی روبین یک رنگدانه نارنجی- زرد میباشد. در حقیقت این ماده یک محصول زائد میباشد که با تجزیه طبیعی( heme) تولید میگردد. Heme یک جزء از هموگلوبین میباشد که در گلبولهای قرمز موجود است. در نهایت بیلی روبین برای خارج شدن از بدن توسط کبد متابولیزم میشود. آزمایش بیلی روبین، برای کمک به تشخیص کم خونی ناشی از تخریب کم خونی همولیتیک میزان بیلی روبین موجود در خون را اندازهگیری میکند.
- بعد از حدود 120 روز گلبول های قرمز به صورت معمول در گردش خون تخریب میگردند.
- با بازیافت مجدد و تجزیه گلبول های قرمز خون ( بعد از 120روز) توسط کبد، بیلی روبین تولید میگردد.
- بیلی روبین ها دو نوع هستند: بیلی روبین کونژوگه و بیلی روبین غیر کونژوگه
- هنگامی کهheme از هموگلوبین آزاد میشود بیلی روبین غیر کونژوگه تشکیل میشود.
- این بیلی روبین سپس به کبد توسط پروتئینها منتقل میگردند. مولکول های قند به بیلی روبین غیر کونژوگه، در کبد متصل میگردند تا بیلی روبین کونژوگه شکل گیرد.
- سپس بیلی روبین کونژوگه داخل صفرا میشود و از کبد به رود کوچک منتقل میگردد، و در مدفوع سرانجام حذف میشود. از این رو محصولات تجزیه بیلی روبین باعث میشوند که رنگ مدفوع قهوهای شود. به صورت طبیعی، در خون میزان بیلی روبین کونژوگه بسیار پایین میباشد.
چه زمانی آزمایش زردی درخواست میشود؟
انجام این آزمایش زردی در موارد زیر نیاز میباشد:
- مشکلات متابولیک که با کبد مرتبط هستند
- آنمی همولیتیک
- نوزاد تازه متولد شده که زردی داشته باشد
- انسداد مجرای صفراوی
- و به عنوان یکی از آزمایش های چکاپ وجود نشانه یا علائم های آسیب کبدی بیماری کبد
چه عواملی موجب ایجاد نتایج کاذب و تداخل در انجام آزمایش زردی میگردد؟
- در صورتی که حدود یک ساعت نمونه در معرض نور اتاق و یا خورشید قرار گیرد، به صورت کاذب بیلی روبین کاهش پیدا میکند.
- یک روز قبل از انجام این آزمایش مواد حاجب رادیوگرافی نباید برای بیمار تجویز گردد.
- قبل از آزمایش خوردن وعده غذایی پرچرب ممکن است موجب کاهش کاذب بیلی روبین گردد.
- بی اشتهایی و یا ناشتایی بلند مدت امکان دارد که به طور کاذب بیلی روبین را افزایش دهد.
- داروهایی که میزان بیلی روبین را میتوانند افزایش دهند داروهای ضد مالاریا، نووبیوسین، فنازوپیریدین، فنلزین، متیل دوپا، لوودوپا، ایزوپروترنول، اپی نفرین، آمینوفنول، تیروزین، تئوفیلین، ریفامپین و هیستیدین میباشند
- میران بیلی روبین را باربیتورات ها میتوانند کاهش دهند.
سوالات درمورد آزمایش زردی:
چه شرایطی را مراجعه کننده باید قبل از آزمایش زردی رعایت نماید؟
شرایط ناشتایی بهتر است قبل از انجام آزمایش زردی رعایت شود.
نحوه جمع آوری نمونه در آزمایش زردی چگونه میباشد؟
خونگیری از ورید بازویی برای این آزمایش انجام میگردد. فرد مراجعه کننده قبل از نمونه گیری باید داروهایی را که مصرف مینماید به اطلاع پرسنل نمونه گیر به همراه آخرین زمان مصرف دارو در آزمایشگاه برساند.
روش انجام تست آزمایش زردی چیست؟
از روشColorimetric Diazo برای انجام این آزمایش استفاده میشود.