زردی چشم نوزاد و پوست او به علت بالا رفتن مادهای به نام بیلی روبین به وجود میآید. این وضعیت شایع بوده و در اکثر نوزادان دیده میشود. علت این زردی ریشه در اختلال عملکرد کبد دارد.
در این مقاله ما قصد داریم شما را به صورت کامل با زردی چشم نوزاد آشنا کنیم برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه مطلب با ما همراه شوید.
تعریف زردی یا یرقان
زردی پوست و چشمهای نوزاد به علت از بالارفتن مادهای رنگی به نام بیلیروبین در گلبولهای قرمز میباشد. زردی در بیشتر نوزادان دیده میشود به خصوص در نوزادانی که قبل از ۳۸ هفتگی متولد میشوند و بعضی از کودکانی که شیر مادر مصرف مینمایند.
دلیل زردی نوزاد ریشه در عملکرد کبد دارد. کبد نوزادان هنوز بالغ نمیباشد و قادر نیست از دست بیلیروبین موجود در جریان خون خلاص گردد. در بعضی از بچهها نیز این موضوع ریشه در ابتلا به سایر بیماری دارد.
زردی معمولاً نگران کننده نمیباشد و با بررسی و مراقبتهای لازم بهبود مییابد. ولی، در بعضی از موقع ها هم سطح بالای بیلیروبین خون قادراست آسیبهای مغزی ایجاد کنند.
علت زردی چشمها در کودکان
مشکلات کبدی قادر است منجر به زردی چشمها گردد. در کودکان بزرگتر و بزرگسالان، زردی چشم اکثرا نمایش دهنده یک مشکل جدیتر میباشد چراکه زردی در این گروههای سنی به ندرت پیش میآید و رایج نمیباشد. برخلاف پوست زرد، که امکان دارد در اثر خوردن بیش از اندازه سبزیجات زرد و نارنجی به وجود آید، چشم زرد تقریبا همیشه نشانه زردی میباشد.
زردی چشم و زردی در کودکان بزرگتر و بزرگسالان به صورت معمول نشان دهنده یک مسئله پزشکی اصلی است. ۳ دلیل اصلی برای بروز زردی چشمها عبارتند از:
- بیماری کبد یا آسیب کبدی
مشکلات کبدی موجب به وجود آمدن نوعی زردی میشوند که به زردی سلولهای کبدی معروف میباشد.
- تجزیه گلبولهای قرمز
زمانی که بدن به سرعت گلبولهای قرمز خون را جدا میکند، افزایش تولید بیلی روبین سبب به وجود آمدن زردی میگردد.
- انسداد در سیستم مجرای صفراوی
زمانی که انسداد در لولههایی که صفرا را از کبد به کیسه صفرا و روده میرسانند رخ میدهد، بیلی روبین نمیتواند کبد را ترک کند و در آن جا تجمع مییابد. به این نوع زردی، زردی انسداد میگویند.
درمان زردی چشم نوزاد
درمان زردی نوزاد تازه به دنیا آمده معمولا نیاز نیست چراکه نشانه ها به صورت معمول در 10 الی 14 روز منتقل میگردند، درست است که بعضی وقت ها میتوانند طولانی تر شوند. درمان معمولاً تنها در صورتي كه آزمایشها مقادير زیادی از بيلی روبين در خون نوزاد را نمایش دهد توصيه میگردد، آزمایش زردی در زمانی انجام میشود که بیلی روبین قادر است به مغز انتقال یابد و موجب آسیب مغزی گردد. ۲ راهکار درمان اساسی موجود است که میتواند در بیمارستان انجام گردد تا به سریعا سطح بیلی روبین کودک شما پایین بیاید.
- فتوتراپی
دراین روش یک نوع خاص از نور به پوست تابانده میشود و بیلی روبین را به صورتی تغییر میدهد که به آسانی به وسیله کبد تجزیه میگردد.
- اجاره دستگاه زردی نوزاد
سریع ترین روش درمان زردی نوزاد اجاره دستگاه زردی نوزاد است. شما میتوانید با اجاره این دستگاه کودک خود را درمان کنید و به این ترتیب از ایجاد عوارض زردی پیشگیری نمایید.
برخلاف تصور مادران، این راه درمانی دارای هیچ گونه عوارض جانبی نمیباشد، چراکه لامپهایی که در فتوتراپی یا همان دستگاه زردی استفاده میگردند، اشعههای آبی دارند که هیچ خطری برای نوزاد به وجود نمیآورد. پس اصلا جای نگرانی نمیباشد و میتوانید با خیالی راحت از این روش برای درمان زردی نوزاد خود استفاده نمایید.
در این روش بی خطر، نیاز است تا یک دستگاه مخصوص زردی نوزاد تهیه کنید و لامپهای این دستگاه را روشن کنید. پس از آن نوزاد را در زیر نور دستگاه قرار دهید. اشعه آبی این دستگاه باعث میکردد تا در بدن نوزاد بیلی روبین بسیار آسانتر دفع گردد.
- انتقال خون
در این روش خون کودک توسط یک لوله نازک در رگهای خونی او قرار میگیرد و با خون اهدا کننده جایگزین میشود. اغلب نوزادان به خوبی به درمان پاسخ داده و میتوانند بعد از چند روز بیمارستان را ترک نمایند.
جهت پیشگیری از بروز هرگونه احتمال بروز مشکلات سلامتی، سطح متوسطی از زردی باید درمان شود چراکه این امر از زیاد شدن بیلی روبین به سطح خطرناک پیشگیری مینماید. میزان زردی به وسیله ماما و متخصص اطفال با دقت بررسی میشود. برای اندازه گیری سطح بیلی روبین امکان دارد آزمایش خون گرفته شود. با اجاره دستگاه فتوتراپی میتوانید به درمان زردی نوزاد خود اقدام کنید.
چه مشکلاتی میتواند به علت زردی چشم نوزاد باشد؟
در صورتی که نوزادی که دارای مقادیر بسیار زیادی از بیلی روبین است درمان نشود، ممکن است به مغز او آسیب دائمی وارد شود که به عنوان کرنیکتروس نیز معروف است. کرنیکتروس در ایران به ندرت دیده میشود و از هر صد هزار نوزاد تازه به دنیا آمده کمتر از یک مبتلا به این بیماری مشاهده میشود. میزان بیلی روبین، به میزان بالغ و رشد کودک وابسته است. اگر یک کودک بالغ و سالم را با نوزادی که بیمار یا نارس است مقایسه کنیم متوجه میشویم که کودک سالم قادر است سطح بیشتری از بیلی روبین را داشته باشد و بدون مشکل این بیلی روبین را دفع نماید.
علل زردی در نوزادان
یکی از نشانههای زردی در نوزادان به صورت معمول زرد بودن چشمها میباشد. زردی در نوزادان تازه به دنیا آمده بسیار رایج میباشد چراکه کبد هنوز در حال تکمیل شدن است. بیلی روبین گاهی سریع تر از تجمع کبد نابالغ نوزاد تجمع مییابد و باعث میشود زردی به صورت مکرر به وجود آید.
به غیر از زردی چشم، زردی پوست نیز ازجمله نشانههای زردی در نوزادان است.
دقت کنید که والدین علاوه بر موارد ذکر شده باید مراقب سایر نشانهها نیز باشند این نشانه عبارتند از:
- مشکل تغذیه
- پوست زرد
- کمبود انرژی
- تحریک پذیری
- تب
بعضی از علل زردی نوزاد تازه به دنیا آمده به درمان بیشتری نیازی دارند که شامل موارد زیر میباشند:
- زردی ناسازگاری خون
زمانی که مادر و جنین گروه خونی سازگاری نداشته باشند، بدن مادر امکان دارد در حالی که در رحم است به گلبولهای قرمز جنین حمله نماید.
با توجه به اینکه آنتی بادیهای مادر در حال تجزیه سلولهای قرمز خون نوزاد قبل از تولد میباشند: این نوع زردی امکان دارد از یک روزگی ظاهر شود.
- زردی نارس
نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر زردی میباشند چراکه کبد آنها زیادی رشد نکرده است. نوزادان نارس امکان دارد همراه با سایر بیماریها زردی شدیدتری نیز داشته باشند.
- عفونتها
بعضی از عفونتهای باکتریایی میتوانند سبب زردی در نوزادان گردند.
- خونریزی
خونریزی داخلی قادر است سبب زردی گردد. دقت کنید که نوزادان نارس با خطر خونریزی مواجه هستند. زردی خفیف امکان دارد بدون درمان نیز بهبود یابد اما زردی متوسط با فتوتراپی قابل درمان میباشد.
پزشکان قادر هستند موارد بسیار شدید را با روش انتقال خون درمان نمایند. لازم به ذکر است که پزشک متخصص اطفال در اولین معاینه نوزاد را از لحاظ زرد بودن چشمها معاینه مینماید.
تشخیص زردی نوزاد
به احتمال زیاد بر اساس ظاهر نوزاد، پزشک زردی او را تشخیص خواهد داد. هنوز هم با این حال لازم میباشد که سطح بیلی روبین خون نوزاد اندازه گیری گردد. میزان بیلی روبین، طول دوره درمان را مشخص میکند آزمایشهای تشخیص زردی و اندازه گیری بیلی روبین شامل، آزمایش نمونه خون، معاینه فیزیکی و آزمایش پوستی با استفاده از دستگاه بیلی روبین سنج میباشد که این دستگاه میزان زردی را از طریق پوست اندازه گیری مینماید.
بر اساس شواهد، زردی نوزاد ناشی از یک اختلال زمینهای میباشد، که پزشک ممکن است انجام آزمایش ادرار و یا آزمایش خون را توصیه نماید.
زردی پوست در نوزاد
جهت اطمینان از سلامتی نوزاد شما، بعد از ۷۲ ساعت از تولد، زردی پوست آن مورد بررسی قرار میگیرد. در صورت مشاهده علائم زردی بعد از این مدت زمان، بهتر است با ماما، ویزیتور بهداشت یا پزشک خود تماس بگیرید تا درباره وضعیت نوزاد خود حرف بزنید. هرچند زردی عموما خطرناک نمیباشد، ولی تشخیص به موقع و درمان بسیار حائز اهمیت است. در صورت کنترل زردی نوزاد خود در خانه، حتما به خاطر داشته باشید که در صورت تشدید سریع علائم زردی چشم، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
سوالات درمورد زردی چشم نوزاد:
زردی چشم نوزاد چیست؟
زردی چشم نوزاد به وضعیتی گفته میشود که چشمهای نوزاد بعد از تولد زرد رنگ میشوند. این وضعیت به علت وجود بیش از اندازه بیلی روبین در خون نوزاد میباشد.
بیلی روبین چیست؟
بیلی روبین یک پروتئین است که در فرایند تجزیه هموگلوبین تولید میگردد. افزایش بیلی روبین در خون نوزاد موجب پیدایش زردی میشود.
آیا زردی چشم نوزاد خطرناک است؟
خطرناک بودن این بیماری بسته به شدت زردی و علت آن دارد و در صورت عدم درمان عوارضی را در پی خواهد داشت.